Felsefenin değişmez ilkesi coşkun bir yaşama sevgisiydi. Öte yandan ona enerjik Hıristiyan atalarından bir çeşit katı çilecilik geçmişti. Çözmeye uğraştı karşılığını aradığı şu soruydu: "Schopenhauer'in karamsar öncülerini kabul etmekle birlikte sonucunu ne yoldan reddedebiliriz?"
Nietzsche ilk çözümünü sanatta buldu ve bunu ilk eserlerinde ileri sürdü. Daha sonra Nietzsche karamsarlıktan kurtulmak için "hayal"in dışında bir yol aradı ve bu yolda eserler yazdı. Nietzsche bu eserlerinde bilgiyi yüceltiyor ve bilgi üzerine kurulmuş bir sosyal ahlak tasarlıyordu. Nietzsche eserlerinde bilginin tenkidini yapar ve onun için hiçbir hayat kuralı sağlamayacağı sonucuna varır. Bugün yaşadığımız hayatı daha binlerce defa yeniden yaşamak zorundayız (sonsuz dönüş). O halde yapılacak şey hayatı sevinçle kabul etmektir: İnsan karamsarlıktan ancak kahramanca bir irade ve hayal çabasıyla kurtulabilir. Durmadan tekrarlanan bu çaba insanı üstün bir varlığa yani 'üstinsan'a dönüştürecektir.
Nietzsche hiçbir zaman düşüncelerini mantıki bir şekilde bağdaştırmaya çalışmamıştır. Eseri uzun bir vecizeler dizesidir. Kendisi de sonunda "kelimelerle değil şimşeklerle" yazdığını "kendi düşüncesinin ateşinde yandığını" söyler. Bu üslubuyla en büyük Alman yazarları arasında yer alır.