Defterde yer alan hükümlerden kolayca anlaşılacağı gibi divanda görüşülen içtimai ve iktisadi meseleler defterde ağırlık kazanmaktadır. Çeşitli eyaletlerden gelen şikayetler yerinde görülmeyen davalar; mezraa miras timar ihtilafları; şekâvet zimmi hukuku eyalet-sancak tevcihleri ve bu hususta çıkan problemler; Girit Seferi ile ilgili mühimmat asker kürekçi temini; esnaf arasındaki ihtilaflar; vergi meseleleri; taşradaki idarecilerden halkın şikayetleri yabancı tüccarlar arasındaki anlaşmazlıklar gibi bir çok içtimai mali ve idari kararlara ait hükümler defterde yer almaktadır. Bu hükümlerin tetkiki 1646 senesinde Osmanlı devletinin içinde bulunduğu durumu ve sosyal hayatı aydınlatmağa ayrıca müesseselerin işleyiş tarzı idari ve hukuki prosedür hakkında fikir vermeye yardımcı olmaktadır.
(Giriş'ten)