İngiltere'ye ilk gidişimle ikinci gidişim arasında geçen on altı yıl içinde çok şey değişmişti. Kuzey İrlanda'daki son İngiliz askeri adadan çıkarılana kadar süreceği ileri sürülen mücâdele bitmiş IRA tüm silahlarını teslim etmiş; 1972'deki "Kanlı Pazar" olayı esnasında IRA'nın iki numaralı komutanı olan Martin McGuinness hapisten çıktığı gibi Kuzey İrlanda'nın eğitim bakanı olmuştu. Kuzey İrlanda'daki İngiliz askeri sayısı sembolik rakamlara düşmüş kontrol noktaları kaldırılmış hayat büyük ölçüde normale dönmüştü. İrlanda adasının bu sorunlu Kuzey bölgesi bir inşaat şantiyesine dönüşmeye başlamıştı. Aynı anda yüzden fazla Avrupa Birliği projesi sürüyor İrlanda kökenli Amerikalıların yatırımları hızla artıyordu.
İnsanlık tarihi için oldukça kısa sayılabilecek bu süre içinde bu kadar büyük bir değişim nasıl gerçekleşmişti? Sömürgeciliğini 21. yüzyıla taşıyabilmiş İngilizlerin başarısı mıydı Kuzey İrlanda'yı Birleşik Krallık içinde tutabilmek? IRA nasıl olmuştu da Birleşik İrlanda hayalinden vazgeçebilmişti? İrlanda Cumhuriyeti nasıl olmuştu da İngiltere ile Kuzey İrlanda meselesinde birlikte hareket etme konusunda anlaşmaya varabilmişti? Peki adanın her anlamda birbirinden ayrılmış ve birbirine düşman haline gelmiş iki toplumu ne yapacaktı? İngilizlerin gözlüğüyle bakınca bir dönemde her 30 Katolik'e bir asker ya da polis düşecek kadar çok güvenlik görevlisi yığdıkları halde susturamadıkları IRA'yı nasıl susturabilmişlerdi? Bu olaya etnik terör karşısında İngiliz devletinin kazandığı bir zafer olarak bakılabilir miydi? Eğer öyleyse bu başarıdan ülkemizdeki etnik terörün çözümüne yönelik bazı dersler çıkarılabilir miydi?
İşte İrlanda boyutunu araştırırken bu sorulara cevap aradık.