XIX yüzyılın ortalarından itibaren batıcı Osmanlı aydını materyalizm'le tarihsel buluşmasını gerçekleştirir. Aslında o bu buluşmaya ne erken gitmiş ne de geç kalmıştır tam zamanında oradadır. Ahmet Mithat Beşir Fuad Abdullah Cevdet...
Her üçü de terakki fikrinin Osmanlı topraklarına ışığını düşürme mücadelesinin bedelini ödemişlerdir. Aynı dönem Avrupa'da Edward Said'in nitelemesiyle Şarkiyatçılık mesleğinin de doğuşuna denk gelir. Batıcı Osmanlı aydınlarının terakki fikriyle bu meslekte de yollarının kesişmesi elbette kaçınılmazdır. Abdullah Cevdet ve Beşir Fuad bir yere kadar yanlış okumuş da olsalar evrim düşüncesinin ilerlemenin bir parçası olduğunu sezinlemişler ve bu onlarda bir aydınlanma refleksinin gelişmesinin de önünü açmıştır. Abdullah Cevdet'i Şarkiyatçılık mesleğinin en önemli temsilcilerinden biri olan Reinhart Dozy'nin bu eseriyle buluşturan da aydınlanma refleksidir.