Elinizdeki derleme, herhangi bir hukuk sistemi için değere ve öneme sahip iki terimi öne çıkarmaktadır: makâsıd ve ictihad.
Gelişen ve değişen toplumsal şartlara koşut olarak hukukun canlılığını koruyup gelişmesi içtihada; bu canlı gelişimin kanun koyucunun hedefleri doğrultusunda olması makâsıd'a riayete bağlıdır. Bu açıdan makasıd ve içtihad biri diğerinden ayrılmayacak ölçüde birbirini gerektiren bir gerçekliği göstermekte;somut hukukî olay ve işlemin yaşandığı bağlamda soruna muhatap olan hukukçunun,kanun koyucunun beklenti ve hedefleri yönünde çözüm bulabilme çabasını ifade etmektedir.
Kitap aslında yekvücut olmuş işbu iki terimle ilgili bazı araştırmaları bir araya getirmeyi hedeflemiştir. Birinci bölüm'de hukuk/fıkıh felsefesinin teorik boyutlarına dair yazılar yer alırken, ikinci bölüm, fıkıh tarihinde makâsıd - ictihad eksenindeki eser ya da görüşleriyle tanınan bazı hukukçulara ayrılmıştır.