Lozan Antlaşmasına kadar azınlık olarak tanımlanmayan etnik ve dini unsurlar, çerçeveyi biraz daraltırsak gayri-müslim Osmanlılar hemen hemen bütün Batılılaşma akımlarında olduğu gibi sol fikir ve hareketlerin yayılmasında da öncülük etmişlerdi. Bugüne kadar ışıkla ve yazıyla gerektiğince buluşmamış önemli bir tarih kesiti. Zürcher, Feroz Ahmad, Adanır, Dumont, Noutsos, Yalımov ve Ter Minassianın makaleleriyle.