osmanlı edebiyatında kendine has çizgilerle ifade edilen tiplerin her biri ayrı bir hayat görüşünü temsil ederelr. Rindlik ve ariflik vasıflarını taşıyan "âşık" tipini kendine mal eden şair sevgili yolunda kendine engel teşkil edenleri "rakîb" yahut daha geniş bir çerçevede "agyâr" dünya malına fazla düşkünleri "hâce" sahte aşıkları "müdde'i" vb. Tiplemeleriyle tenkit ve hicvettiği gibi; zahirde dindar geçinip kendisini her fırsatta tenkit eden ardı arkası gelmez vaaz ve nasihatlarla bunaltan halkı aleyhine kışkırtarak rahatını kaçıran ancak fırsatını bulunca kendi de nefsine uymayı ihmal etmeyen sözde dindarları da daha çok "zâhîd" ve "sûfî" adı altında hedef alır.