Küreselleşen dünyamızda kentlerin rolü nedir? Acaba devletler mi küreselleşiyor kentler mi? Küreselleşmeye yanıt verirken çözümleme birimimiz ulus devlet mi olsun yoksa kent mi? Daha genelinde küreselleşen dünyada kenti ve kentsel dönüşümü nasıl anlayacağız? Son yıllarda bu soruları sık sık soruyoruz. Karşımızda bir gerçek var. Dünyamız sadece küreselleşmiyor kentleşiyor da. Kentleşme ya da kentsel dönüşüm küreselleşmenin çok önemli bir boyutu. Yukarıdaki sorulara verilen yanıtlar içinde bir ismin sıklıkla tartışıldığını görüyoruz: Richard Florida. Yaratıcı Sınıfın Yükselişi (The Rise of The Creative Class) adlı ilk çalışmasında kendisinin geliştirdiği "yaratıcı orta sınıf" kavramının çözümlemesini yapıyordu. Küreselleşme içinde kentsel dönüşüm "teknoloji" "yetenek" "hoşgörü" üçgeninde bir değişim yönetimini gerekli kılıyor. Bu üçlünün ortaya çıkması birlikte yaşama geçirilmesi ve yönetilmesi yeni bir sınıfa yeni bir sınıf niteliğine gereksinimi de ortaya çıkartıyor. Orta sınıflar artık yaratıcı olmak durumundalar yaratıcı olanlar kazanıyorlar güçlü oluyorlar. Yeni orta sınıflar aynı zamanda da yaratıcı orta sınıflar da.

Florida'nın iddiasına göre Amerika Birleşik Devletleri ilk defa dünyanın en büyük yetenek mıknatısı olarak sahip olduğu bu ekonomik avantajı kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya. Yaratıcı Sınıf Adres Değiştiriyor bir yandan bu yetenekli insanları çekmek için yaşanan küresel rekabetin şaşırtıcı boyutlarını ortaya koyarken diğer yandan Amerika Birleşik Devletleri'nin içine düştüğü dezavantajlı durumu da gözler önüne seriyor. Florida kitabında büyüyen göç dalgasının nedenlerini ve potansiyel yıkıcı etkilerini ayrıntılı bir şekilde ele alıyor ve Amerika'nın kendi yaratıcı sınıfına karşı daha cazip görünebilmesinin yollarını da tartışmaya açıyor.

Florida'yı okumak sadece küreselleşmeyi sadece yeni orta sınıfları değil kentin toplum yönetimindeki önemini de anlamayı olanaklı kılıyor. Okunması ve tartışılması gereken bir çalışma. Türkiye de kentleşiyor yeni orta sınıflarını yaratıyor. Bu kitap Türkiye'nin son yıllarda yaşadığı dönüşümü anlamak için de önemli bir referans.

Fuat Keyman
İstanbul Politıkalar Merkezi
Sabancı Üniversitesi