Kahvehaneden akademiye hemen her yerde Türkiye'de demokrasi fikrinin ve kültürünün zayıflığından köksüzlüğünden çok yakınılır. Bu köksüzlüğün kökü de ülkenin belli başlı siyasal akımlarının ortaya çıktığı II. Meşrutiyet döneminde aranır. Gökhan Kaya tam da o dönemde demokrasiyi şiar edinmiş bir partiye dikkatimizi çekiyor: Fırka-i İbad Osmanlı Demokrat Fırkası.
"...kimse inkar edemez ki: bir milletin bekâ'sı ancak demokratlığı hukukun galibiyeti iledir" fikrini ilke edinen bir parti bu. "Hâkimiyet-i âmmeyi" yani halkının/kamunun egemenliğini kurmayı ve güçlendirmeyi hedeflemiş bir parti.
Bu ilginç inceleme modern Türkiye'nin şafağında demokrasiyi başlı başına bir değer ve ilke olarak hedeflemiş bir hareketin pekâlâ var olduğunu ortaya koyuyor. Nispeten zayıf kısa ömürlü ama var... Osmanlı Demokrat Fırkası'nın hikâyesi okuru Türkiye'nin demokrasi fikriyle imtihanının kökenlerine doğru bir yolculuğa çıkarırken bu fikrin zayıflığıyla ilgili tartışmalara da yeni bir malzeme sunuyor.