"Bu ikinci cildi yazarken Avrupa'daki en yaslı siyasal sürgünümüz sevgili Fahrettin Petek 2011 yılı başında Paris'te, komünarların yattığı Père Lachaise Mezarlığı'nda son yolculuguna uğurlandı. 12 Eylül sonrası sürgünleri Yılmaz Güney ve Ahmet Kaya gibi...
Onları ve onlar gibi siyasal sürgündeyken de savaşan ve arkalarında eserler bırakan tüm siyasal sürgünleri düşünüyorum.
Dahası, Osmanlı'nın ve Türk Devleti'nin yerinden yurdundan ettiği çesitli kökenlerden ve inançlardan yüzbinleri...
Sürgün yaşamımızda hep beraber olduğumuz, acıları ve sevinçleri birlikte paylastığımız Kürt, Ermeni, Asuri-Keldani, Grek dostlarımızı...

Ve en üretken yaşlarında Avrupa sermayesine satılarak yurdundan kopartılan Türk isçileri, Türk köylüleri.
Onlarin acı vatan Avrupa'da doğmuş, büyümüş çocukları, torunları.
Afganistanlı, Arnavut, Angolalı, Azeri, Berber, Bolivyalı, Bosnalı, Brezilyalı, Bulgar, Burundili, Cezayirli, Fasli, Ganalı, Gineli, Hirvat, Iranlı, Kamboçyalı, Kolombiyalı, Kongolu, Meksikalı, Nepalli, Pakistanlı, Perulu, Ruandalı, Rus, Sırp, Somalili, Sudanlı, Suriyeli, Tibetli, Tunuslu, Uruguaylı kardeşlerim.
Sizler, Nazim'in büyük insanliğinin çocukları...
40 yillik sürgün tek basina zor, acılı.
Ama sürgün sizlerle güzel, sizlerle umut dolu..."

Doğan Özgüden