Cebri icra hukukunun amacı belirli ilkeler çerçevesinde alacaklının alacağına kavuşmasını sağlamaktır. Bu amaçla icra prosedüründe haciz ve haczedilen şeyin niteliği ile alacağın ne olduğuna bağlı olarak usûlü belirlenecek olan haczedilen şeyin paraya çevrilmesi zorunlu birer aşamadır. Borçlu kural olarak tüm malvarlığı ile sorumlu olduğundan malvarlığı değerlerinin istenileni üzerine icra dairesi tarafından haciz uygulanabilir. Ancak İcra ve İflâs Kanunu'nun 85. maddesinin son fıkrasında haczi koyan icra memuruna borçlu ile alacaklının menfaatlerini mümkün olduğu ölçüde gözetme yükümlülüğü getirilmiştir. Bu yükümlülükten hareketle icra memurunun borçluya en az zarar verecek ve en kolay paraya çevrilecek malları öncelikle haczetmesi bunlar alacağı karşılamaya yetmiyorsa diğer malvarlığı değerlerine ve özellikle borçluya aidiyeti tartışmalı olabilecek üçüncü kişilerdeki mal ve alacaklara dahi haciz koyabilmesi kabul edilmiştir. Üçüncü kişilerdeki mal ve hakların nasıl haczedileceği özel olarak Kanun'un 89. maddesinde düzenlenmiş haczedilen mal ve hakların paraya çevrilmesi bakımından genel yol olan açık artırma usûlü haricinde üçüncü kişilerdeki alacakların paraya çevrilmesi bakımından 120. maddede yine özel bir usûl düzenlenmiştir. Bu iki özel maddede getirilen imkânlar tercih edilmeksizin genel yollarla üçüncü kişilerdeki mal ve hakların haczedilmesi ve paraya çevrilmesi de şüphesiz ki mümkündür.
İcra ve İflâs Kanunu'nun gerek 89. gerekse 120. maddesinin uygulama alanında kabul edilen üçüncü kişilerdeki alacak hakları bakımından karşımıza çeşitli sorunlar çıkabilmekte maddeler arasındaki sınır ve farkları net olarak belirlemek zorlaşmaktadır. Bunun en önemli sebebi 89. maddenin ilk hâlinden itibaren mehaz İsviçre İcra ve İflâs Kanunu'ndan farklılıklar taşıması ve bu farklılıkların madde metninde sonraki yıllarda yapılan çeşitli değişiklik ve eklemeler ile daha da artmış olmasıdır. Bu değişiklikler neticesinde sadece alacağın haczedilmesini ve bu suretle korunmasını sağlamayı amaçlaması gereken 89. madde istihkak haciz paraya çevirme ve hatta üçüncü kişinin cezalandırılması gibi icra takibinin birçok farklı aşamasını bünyesinde barındıran olağandışı bir hüküm hâlini almıştır. Haczedilen alacağın paraya çevrilmesine münhasır 120. maddenin uygulaması ise gelişememiş 89. maddenin sağladığı çeşitli kolaylıklar nedeniyle tercih edilmez bir hâl almıştır. Ancak bu durum 120. maddenin 89. madde karşısında tamamen gereksiz hâle geldiği şeklinde anlaşılmamalıdır. Zira iki maddenin tamamen aynı alanı düzenledikleri söylenemeyeceği gibi 120. maddenin kendine özgü birtakım özellikleri de inceleme ve araştırma dışında tutulamayacak derecede önemlidir.
Üç ana bölümden oluşan çalışmamızın ilk bölümünde paraya çevirme süreci ve bu süreç içerisinde 120. maddenin yeri uygulama alanı ve gösterdiği özellikler belirlenecek madde metninde de geçen ödeme ve alacağın devri kavramları ve 120. maddeyle bu kavramlar arasındaki bağ açıklanacak maddenin İcra ve İflâs Kanunu ile diğer bazı kanunlarda yer alan benzer düzenlemeler karşısındaki durumu ve karşılaştırması üzerinde durulacaktır. İkinci bölüm maddenin ilk fıkrasında düzenlenen alacağın ödeme yerine devredilmesi; üçüncü bölüm ise ikinci fıkrasında düzenlenen alacağın tahsil için devredilmesi konularına hasredilmiştir. İkinci bölümde madde metni daha detaylı bir şekilde incelenecek ödeme yerine alacağın devrinin şartları özellikleri ile hüküm ve sonuçları üzerinde ayrı ayrı açıklamalar yapılacaktır. Üçüncü bölümde ise ikinci bölümün tekrarından kaçınmak amacıyla gerekli yerlerde ikinci bölümde yapılan açıklamalara atıfta bulunmakla yetinilecek; ancak alacağın tahsil için devrinin kendine has özellikleri ile hüküm ve sonuçları gibi ödeme yerine alacağın devrinden tamamen farklı konularda ayrı açıklamalar yapılacaktır.