Üç Ekoloji'nin Gezi özel sayısını hazırlamaya Temmuz ayının ortalarında Gezi direnişinin yaklaşık ikinci ayında başladık. Direnişin sıcak günlerinde izlenimler duvar yazıları videolar ve fotoğraflarla oluşan Gezi literatürü yorum ve analizlerle zenginleşmeye başlamıştı. Gezi direnişi devasa bir halk hareketiydi ve elbette herkes içinde bulunduğu gördüğü ve anlamlandırdığı taraftan anlatıyor yorumluyordu. Ortaklaşılan noktalar kadar ayrı düşülen yanlar da vardı. Gezi Parkı'nda Taksim Meydanı'nda İstanbul'un diğer mahallelerinde ve Türkiye'nin farklı kentlerinde olup bitenlerin tek bir resme sığması tek bir bakış açısıyla anlaşılması zordu. Hâlâ da öyle. Ancak yorum ve analizler çoğaldıkça belli kesişmeler belirginleşmeye başladı.

Bunlardan biri de hareketin doğuşunda başta kentsel dönüşüm ve mutenalaştırma olmak üzere hükümetin çevre ve ekolojiye yönelik yıkıcı politikalarının yeriydi. Ancak üzerinde uzlaşıldığı görülen bu kesişme noktası nadiren hareketin baskın rengi olarak görülüyordu. Bunun da çevre ve ekoloji meselelerine politik gündemde verilen öncelik ve önemle bire bir örtüştüğünü söylemek yanlış olmaz. Yalnız bu kez ilginç bir nokta vardı: Gezi direnişinin bizatihi kendisi bir parkın ortadan kaldırılması ağaçların kesilmesi ve yerine bir AVM inşa edilmesine yönelik bir protesto hareketi olarak ortaya çıkmıştı. Yeşil bir duyarlığın hareketin yüzlerce motifinden sadece biri olduğunu söylemek de bazı yorumcular tarafından neredeyse hiç görülmemesi de biraz sorunlu görünüyordu.

Doğaya düşünceye ve siyasete ekoloji bakış açısıyla yaklaşan Üç Ekoloji Gezi direnişini işte tam bu noktadan anlamaya çalışıyor. Gezi direnişini nasıl ağaçların kesilmesine karşı bir protesto hareketi olarak özetlemek eksikse ekolojiyi de sadece doğa boyutuyla anlamak eksiktir. Bu yazımızda yer alan yazıların ve söyleşilerin oluşturduğu bütünlüğün ekolojik bir bakış açısını temsil ettiğini düşünüyoruz. Gezi direnişini öncelikle ekoloji hareketleri tarihinde bir süreklilik içinde ele alıyor kent hareketleri içindeki yerinden müştereklerimizi geri alma mücadelesine ekonomik büyüme saplantısıyla ilişkisinden sivil itaatsizlik boyutuna merkezin yerele vesayetinden doğanın haklarına park forumlarındaki doğrudan demokrasi deneyiminden bostanlar yoluyla yaratılan ekolojik dönüşüme Gezi'deki ağacın köklerinden Gezi'nin ruhuna ve bedenine kadar özel sayıyı oluşturan 21 yazı ve 9 söyleşide oluşan bütünlüğün Gezi'nin düşünsel politik eylemsel ve tarihsel bir ekolojik okumasını oluşturması için çalışıyoruz.

Üç Ekoloji'nin bu ilk özel sayısını hazırlamadan önce 10. sayı için başka planlarımız vardı. Ama onları yazarlarımızın affına sığınarak 11. sayıya ertelemiş oluyoruz. Bu sayımızda Gezi yazıları dışında kalan tek çalışma Fikret Adaman ve arkadaşlarının ekolojik ihtilaflara dair bir makalesi. Tam da Politik Ekoloji grubunun Çevre İhtilafları Atlası yayınlanırken bu yazının bir arka plan olarak değerli olduğunu düşünüyoruz.

Üç Ekoloji'nin 10. yılı geride kalırken toplumsal hareketler tarihinde çok önemli bir dönüm noktası olan Gezi direnişi hakkında yayınladığımız bu ilk özel sayımızın arşivlenecek bir sayı olacağını umuyoruz.