Moğol istilası ve Haçlı Seferleri ile yakılıp yıkılan Anadolu'nun manevî inşasında evliyâ tezkirelerinin önemi büyüktür. Türk edebiyatında 13. yüzyıldan itibaren görülmeye başlanan Tezkiretü'l-evliyâ adlı eserlerin büyük bir kısmı Feridüddin Attâr'ın aynı adlı eserinin tercümesi mâhiyetindedirler. Feridüddin Attar'ın Tezkiretü'l-Evliyâ'sının dışında İran edebiyatı ürünleri olan Nefâhütü'l-Üns Min Hazaratü'l-Kuds Nesâyimü'l-Mahabbe Min Şemâyimül-Fütüvve Reşahât-ı Aynü'l-Hayât Ebu'l-Leys Semerkandî'nin Tezkiretü'l-Evliyâ adlı eserleri de Türkçe'ye tercüme edilmiştir. Bütün bunların yanında Sinan Paşa'nın
telif kabul edilebilecek bir Tezkiretü'l- Evliyâ'sı vardır.
Bu eserlerin ortak özelliği bir tercümenin ötesinde genellikle te'lif-tercüme mahiyetinde olmalarıdır. Bu tarz eserlerde yazar tercümenin uygun yerlerine kendi toplum ya da milletinin kültüründen eklemeler de yapar bu eklemelerle tercüme ve telif karışımı bir eser ortaya koyar. Bu eserlerde dinî mesaj kısa ve çarpıcı hikâyelerle etkili bir biçimde verilir.