Demokrasi ve Temel ve Hak ve Özgürlükler; iç içe geçmiş biri zayıflayınca diğerinin sarsıldığı bireysel ve toplumsal mücadeleler sonucunda oluşan dinamik ve vazgeçilmez değerlerdir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ile öngörülen tek siyasi modelin demokrasi olduğunu basın özgürlüğünün de demokrasinin tam merkezinde bulunduğunu belirtmiş ve koruma altına almıştır.

Bir ifadenin özellikle basında özgürlük sınırlarını aşıp aşmadığının tespitinde esas alınacak kriterlerin neler olduğu önemli bir konu olarak ortaya çıkar. Zira söz konusu olan demokrasinin temelindeki bu değerin korunmasıdır. Bu konuda cevap açıktır; AİHS'ne Taraf Devletler ifade ve basın özgürlüğünün sınırlarını AİHM içtihatlarını esas alarak belirlemeleri gerekmektedir.

Avrupa Konseyi başta olmak üzere uluslararası kuruluşlar sivil toplum örgütleri üniversiteler barolar bağımsız araştırmacılar vb. ifade ve basın özgürlüğünün önemi ve sınırları konusunda araştırmalar ve yayınlar yapmaktadırlar.

Bu Araştırma/İncelemede okuyucularda AİHM'nin özellikle basın özgürlüğünü ihlal başvurularını incelemede dayandığı ilkelere ve yaklaşımına ilişkin fikir oluşmasına katkıda bulunma amaçlanmıştır. Bu bağlamda basın özgürlüğü ile ilgili mevzuata uluslararası kuruluşların raporlarına AİHM'nin konumu ve çalışma usulüne Türkiye kararları daha ağırlıklı olmak üzere Mahkeme'nin içtihatlarına ve değerlendirmelerine yer verilmiştir.

Konu Başlıkları:

Anayasada Düşünce ve Basın Özgürlüğü
Uluslararası Kuruluşların İfade ve Basın Özgürlüğü Değerlendirmeleri
Avrupa Konseyi AİHM Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru
AİHS'yi İhlal Nedenleri ve AİHM'nin Sözleşme Yorumunda İlkeleri
İfade Özgürlüğünün Sınırlanması Müdahale Şartları ve AİHM İlkeleri
AİHM İçtihadında Basın Özgürlüğü