Kur'ân merkezli anlama ve yorumlama gayretleri onun nüzûlünden kısa bir süre sonra ğarîbü'l-Kur'ân me'âni'l-Kur'ân mecâzü'l-Kur'ân gibi filolojik nitelikli Kur'ân ilimlerinin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Ayetlerdeki kelime birimlerinin söz dizimindeki konumunu Arap grameri açısından inceleyen i'râbü'l-Kur'ân ilminin bu ilimler arasında çok önemli bir yeri vardır. Kur'ân'ın terkibî ifade biçimlerinin tahricini (en uygun i'râb vecihlerini gerekçeleriyle ortaya koyma) yerleşik nahiv kuralları doğrultusunda inceleyen i'râbü'l-Kur'ân ayetleri kelimler ve cümlelere taksim etmek suretiyle parçacı (mevziî) bir yaklaşımla nahvî analizlerle kelime ve terkiplerin dilsel özelliklerini ortaya çıkarmayı amaçlayan bir ilimdir. Daha teknik bir ifade ile lâfzî ve anlamsal ilişkilerinden hareketle kelime ve terkiplerin fâil mef'ûl mübtedâ-haber sıfat bedel te'kid mübtedâ-haber vb. öğelerinin çözümlemesini esas alan bir ilimdir.