Piş, ol da bozulmadan kurtul. Yürü, Burhân-ı Muhakkık gibi nûr ol Kendinden kurtuldun mu, tümden Burhan kesilirsin. Kul yok oldu mu, sultan olur gider." Mevlânâ

"Bahâeddîn Veled'in müridi ve Mevlânâ'nın hocası olan Seyyid Burhâneddîn Muhakkık-ı Tirmizî'nin tasavvufi sohbetlerinin zaptından meydana gelen, seyrü sülûk ve mârifetullah konularının veciz sözlerle anlatıldığı, çoğunluğu Farsça, kısmen Arapça yazılmış olan Maârif'de Senâî, Ferîdüddin Attâr ve Nizâmî-i Gencevî'den şiirlere, Hasan-ı Basrî'den Bahâeddîn Veled'e kadar meşhur sûfîlerin görüşlerine yer verilmiştir. Mesnevî'de yer alan, savaşta bir müşrikin Hz. Ali'nin yüzüne tükürmesi, İsa'nın, "En çetin şey nedir?" sorusuna "öfke" diye cevap vermesi, Fahreddin er-Râzî'yi kınayış, "ene" (ben) sözünün Firavun'un ağzında bir yalan, Hallâc-ı Mansûr'un ağzında bir nur oluşu, sülûkün sonu olup makamâtın sonu olmadığı gibi konular Maârif'te açıklığa kavuşan başlıca meselelerdir.

Abdülbâki Gölpınarlı'nın kusursuz çevirisi ve açıklamalarıyla yayımlanan Maârif, Mevlânâ'nın düşünce dünyasının beslendiği kaynakları tanımak açısından önemli bir kaynak niteliğinde. beslendiği kaynakları tanımak açısından önemli bir kaynak niteliğinde.