Paul Klee çizimleriyle "Türlü türlü yollardan gider insan."

Novalis'in Sais Çırakları adlı şiirsel ve felsefi romanı insanın doğayı anlama ve doğayla ilişkilenme çabasına yönelik bir yol/yolculuk niteliğindedir. Sais şehrine yol alan çıraklar doğanın işleyişindeki kökenindeki temelindeki gizemli ilkeleri ve insanın doğayla kurduğu muhtelif ilişkileri keşfetme uğraşındadır. İlk bakışta oldukça soyut farklı sesler bir araya geldikçe hayli somut bir portre ortaya çıkar.

Paul Klee ile Novalis'in yolları bu noktada kesişir. Hem Novalis hem de Klee yalınlaştırıcı soyutluk ile somutlaştırıcı şiirselliğin/görselliğin yollarını bir araya getirir.

İşte Novalis'in benzersiz Sais Çırakları ve Paul Klee'nin eşsiz çizimleri yerli ile yabancının biçimli ile biçimsizin akıl ile hissin canlı ile cansızın organik ile mekaniğin somut ile soyutun farklı biçimlerde ilişkilendiği doğadaki bin bir unsurun çeşitli biçimlerde bir araya geldiği kendini ve doğayı tanıma yolculuğuna çıkarır bizi.