Tanzimat Edebiyatı yazarı Namık Kemal taralından yazılan bir romandır. Roman Türk Edebiyatının ilk tarihi romanı olma özelliğini de taşır. Romanda II. Selim döneminde iranlılarla yapılan savaşta yer alan vatansever asker Cezmi'nin başından geçenler akıcı bir dille anlatılmaktadır. Namık Kemal bu eserini kaleme alırken amaç olarak "İslam Birliği" fikrini geliştirmek ve yaymak için uğraşmıştır. Cezmi'nin kısa sürede bir çok baskısı yapılmıştır. Romanda Osmanlı. İran ve Kırım Hanlığı devletlerinin tarihleri anlatılmıştır. İstanbul'da başlatılan olay. savaşları takip ederek Iran sınırına oradan Kırım'a son olarak da İran'a kadar uzanır