Hayyamın rubailerinde; dünya varoluş devlet ve toplumsal örgütlenme biçimleri gibi hayata ve insana ilişkin konularda özgür ve sınır tanımaz bir şekilde akıl yürüttüğü görülmektedir. Bunu yaparken de içinde yaşadığı toplumun ve öncesinin kabul ettiği kurallara bağlı kalmamış konulan sınırları kabul etmemiş bir anlamda dünyayı insanı varoluşu kendi aklıyla baştan tanımlamıştır.