Değişmez tek bir gerçekliğin olup olmadığını ve bu gerçekliğin felsefi alana yansımasını akılsezgi dualitesi çerçevesinde teorik tespitler ve pratik tartışmalar kapsamında ele aldığımız bu çalışmada "Dini ve mistik tecrübelerde evrensel öz var mıdır?" sorusunun açılımında birçok soruya cevap aranmıştır. Evrensel özün mahiyeti nedir? Dini ve mistik tecrübelerde evrensel öz varsa bu durum dini ve mistik tecrübelere güvenilir bir statü kazandırabilir mi? Dini ve mistik tecrübelerde evrensel öz yoksa bu tecrübeler sadece bir duygu yaşantısından ibaret bireysel tecrübeler midir? Dini ve mistik tecrübeler "Nihai Hakikat"in bir göstergesi olan gerçek tecrübeler midir yoksa bazılarının iddia ettiği gibi bir yanılsama mıdır? Dini ve mistik tecrübelerin ve onların referansıyla evrensel özün dışa vurumu mümkün müdür? Evrensel özü olumlayan evrensel özcü yaklaşım ve evrensel özü olumsuzlayan bağlamsalcı yaklaşımdan hangisi dini ve mistik tecrübe için daha iyi bir açıklama modeli sunmaktadır? Evrensel özün felsefi dini psikolojik sosyolojik ve global kazanımları nelerdir? Farklı dilleri konuşup farklı aidiyetlere sahip olsak da insan olmak bakımından aynı şeyleri hisseden bireyler olduğumuz bilinciyle farklılıklara vurgu yapıp ötekileştirmek yerine benzerlikleri fark edip bütünleştirmek hedefiyle benliğimizi ve diğer benlikleri anlamaya katkı sağlamak adına gerçekten ideale geçişteki kırılmada son bir söz: "Sınır yok özgürleşti; kötülük yok iyileşti; ayrılık yok BİRleşti."