Yûnus Emre Türkçenin XIII. ile XV. yüzyılları arasındaki dönemini kapsayan "Eski Anadolu Türkçesi"nin en önemli temsilcilerinin başında gelmektedir. Medrese eğitimi görmüş devrinin bilimlerini Arapçayı Farsçayı dört kitabı hadisleri peygamber kıssalarını vahdet-i vücûd'u skolastik felsefeyi mitolojiyi ve daha pek çok şeyi öğrenmiş çağına göre bilgi ve zekâ düzeyi yüksek bir insandı. Defterin kitabın mektebin dışında "ilham"a dayalı olan Yûnus'taki manevi güç şiir elbisesi giydirildikten sonra onu okuyanların karşısına her zaman başka bir cazibeyle çıkmış ve okuyanlar tarafından bunu tam olarak ifade edebilmek bir türlü mümkün olmamıştır. Bu yüzden Yûnus Emre'yi onun diline  daha yakın bir dilin daha iyi anlatabileceği düşüncesiyle eserde Yûnus'u anlamayı zorlaştıracak karmaşıklıkta bilimsel üslûp ve ifadeler olabildiğince az kullanılmıştır.
Fatih nüshasına göre hazırlanan bu çalışma esas olarak Risâletü'n-Nushiyye ile Dîvân'ın transkripsiyonlu metnini gramatikal dizinini ve detaylı gramer incelemesini içermektedir. 
 Tasavvuf düşüncesi ve bu düşünceyi şekillendiren unsurlar ayrıntılı bir biçimde yeni baştan ele alınmıştır.
Yûnus Emre'nin yaşadığı Selçuklu dönemi siyasal ve sosyal yönden araştırılmıştır.
Yûnus Emre'nin hayatı ve eserleri yaşadığı dönemin tasavvuf akımları ele alınmak suretiyle değerlendirilmiştir.
Metindeki sözcüklerin tasavvufi anlamları dizin bölümüyle birlikte verilmiştir.
Eserlerdeki tasavvufî deyimler ve mecazlar ile tasavvuf dışı deyim ve birleşik ifadeler ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir.
Araştırmacıların metin üzerindeki farklı okuma tercihleri dipnotlarda karşılaştırmalı olarak gösterilmiş bazı sözcüklere verilmiş olan yanlış anlamlar düzeltilerek sözcüklerin doğru anlamları tanıklarıyla birlikte verilmiştir.
Yûnus Emre'nin eserlerinin söz varlığı istatistik ve grafiklerle değerlendirilmiştir.