Bir zamanlar insanlar şehirlerde yaşamıyorlardı. Bugünkü anlamda köy mezra diyebileceğimiz küçük gruplar halinde birbirlerine çok güvenen ve aynı aileden insanlarla birlikte yaşıyorlardı. Bu küçük gruplar aile büyükleri gelenekler ve din gibi kural üreten sistemlerle yönetiliyorlardı. Ne zamanki şehirler oluşmaya birbirini tanımayan birbirine akraba olmayan insanlar şehirlerde bir araya gelmeye başladı işte o zaman herkese eşit uygulanacak sistemlere ihtiyaç duyulmaya başladı. Bir kişinin buyruğu her sorunu çözmez oldu. Her ne kadar ilk düzenlemeler Ceza Hukuku ve devlet düzenine ilişkin olsa da M.Ö. 1700 lerde üretilen Hammurabi Kanunları'nda Aile Hukuku ve sözleşmeler üzerine hükümler düzenlendi. Yine Hititler ve Sümerler gibi güçlü uygarlıklar sözleşmeler tarım hayvancılık gibi konularda özel hukuk kuralları üretmişlerdir. Ancak bugünkü modern özel hukukun temelleri M.Ö. 753 yılında kurulan Roma şehrinde şekillenmeye başlamıştır. Bugün bile hala geçerliliğini koruyan bir çok özel hukuk kuralı üretilmiştir. Hem kamu hukuku hem de özel hukuk kuralları M.S. 6. yüzyılda Justinaunus tarafından İstanbul'da Corpus İuris Civilis denilen bir külliyatla tüm kanunlar birleştirilmiştir. Bu külliyatın şehir halkına uygulanan bugünkü anlamda özel hukuk kısmı ise İus Civile idi. İus Civile bugünkü kıta Avrupa ve tüm dünyadaki özel hukukun temeli olan en önemli tarihsel hukuk sistemidir.

Türklerde uzun tarihsel geçmişinde elbette birçok hukuk düzenlemesi yapmıştır. İslamiyet'ten sonra büyük çapta şehirleşmeler başlamış ve o dönemde İslam Hukukunun şehir hayatını düzenleyen aile taşınmaz ticarete ilişkin kuralları uygulanmıştır. İslam hukuku bugünkü hukukumuzu da en çok etkileyen sistem olmakla birlikte batılı anlamda ilk özel hukuk düzenlemesi 1877 tarihinde yürürlüğe giren 1851 maddelik Mecelle olmuştur. Genel itibariyle şer'i hükümlerden oluşan bu kanun 4 Ekim 1926 tarihine kadar yürürlükte kalmış ve bu tarihte İsviçre'den iktibas yolu ile alınan 743 Sayılı Medeni Kanunla birlikte yürürlükten kalkmıştır. 1 Ocak 2002 tarihinde yürürlüğe giren 4721 Sayılı Medeni Kanun Türkiye Cumhuriyetinin hazırladığı ilk Medeni Kanundur.


Medeni Hukuk özel hukukun en geniş ve en önemli alanıdır. Kendi içerisinde başlangıç hükümleri kişiler aile miras ve eşya hukuku dallarını barındırır. Borçlar Hukuku da ayrı bir kitapta düzenlense de Medeni Hukukun parçasıdır.

Elinizdeki bu ders notu KPSS İdari Hakimlik ve kurum sınavları için hazırlanmış olup tüm bu sınavlara fazlasıyla yeterli ve başka bir kaynağa ihtiyaç duyulmayacak şekilde hazırlanmıştır.