Câhiz bu kitabında Abbâsî döneminin toplumsal yapısı zenginliğin ya da fakirliğin psikolojisi vb konuları ele alıp değerlendiriyor. Kitabı 
renkli  kılan  özelliklerinden  biri  de  dönemin 
ünlü  şarkıcılarından  saray  yazarlarına  dek 
birçok konuyu ele almasıdır. Onun toplumsal 
olaylarda neden-sonuç ilişkisine verdiği önem 
İbn Haldûn'un öncüllerinden biri olduğu tezini 
destekliyor.  Şöyle  diyor  yazar:  "Birtakım  sonuçlara yol açan durumları iyi araştır. Bu durumlar  ortaya  çıkacak  sonucu  ta  başından 
içermektedir.  Bil  ki  ne  zaman  bunlardan  ilki 
gerçekleşecek  olursa  sonra  gelenin  ortaya 
çıkması zorunlu hale gelir. Sevimsiz sonuçlara 
yol açan öncüllerden uzak dur sonucu esenlik 
olan durumları yaygınlaştırmaya ve yerleştirmeye çalış."