1917 Ekim Devrimi'yle birlikte alevlenen Rus İç Savaşı (1918-1922) hem bir sınıf savaşı olması hem de Türk-Rus ilişkilerinin kaderini tayin etmesi açısından oldukça önem arz etmektedir. Bolşevikler Beyazlar Kossaklar Menşevikler Sosyalist-Devrimciler Kadetler Yeşiller Mahnovistler Basmacılar Taşnaklar Müsavatçılar vb. gibi siyasî grup ve fraksiyonların yanı sıra İngiltere Japonya Almanya ABD Fransa Osmanlı Devleti ve TBMM'nin iştirak ettiği bu çok boyutlu savaş aslında Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin kuruluşunda büyük bir rol oynadı. Bilhassa Türkistan Kafkasya ve Kırım'a kadar sirayet eden iç buhranda Türklerin rolü nazar-ı itibara alınacak seviyededir. Şüphesiz Türkistan'da Basmacı feodal beylerle Sovyet yönetimi arasında yaşanan iç çatışmaların ve Azerbaycan'da vuku bulan sınıf savaşının geleneksel Türk tarihçileri tarafından tahrif edildiğini ve "millî duygularla" incelendiğini düşünmekteyiz. Bu açıdan ekseriyette Rusça literatüre süreli yayınlara ve Rus arşiv belgelerine istinaden hazırlanan bu çalışma söz konusu döneme farklı bir bakış açısı getirme amacı taşımaktadır.