Nutuk Mustafa Kemal Atatürk'ün halkına verdiği bir hesap pusulasıdır. Çünkü ulusal kurtuluş savaşı boyunca o halkıyla birlikte olmuştu ve halkına "Hayat demek savaş ve çarpışma demektir. Hayatta başarı yüzde yüz savaşta başarı kazanılmakla elde edilebilir. Bu da manevi ve maddi güce dayanır. İnsanların uğraştığı tüm sorunlar karşılaştığı tüm tehlikeler elde ettiği başarılar toplumca yapılan genel savaşın dalgaları içinde doğan" Sözlerini söylemiş ve halkından can istemiş halk seve seve vermiş mal istemiş halk seve seve vermiştir. Bunlar nerede nasıl niçin harcanmış? Nutuk halkın kafasındaki bu sorulara da açıklık getirmiştir.

Türk halkından alınan canın ve malın ülkenin işgalinden ulusun kölelikten kurtularak onurlu bağımsız çağdaş bir devlet ve toplum olarak yaşaması için harcandığını belgeleriyle açıklamaktadır. Atatürk bu eserinde ulusal varlığı sona ermiş sayılan büyük bir ulusun bağımsızlığını nasıl kazandığını bilim ve tekniğin en son ilkelerine dayanan ulusal ve çağdaş bir devleti nasıl kurduğunu anlatmaya çalışmış ve Türk gençliğine bıraktığı kutsal armağanı şu sözlerle noktalamıştır;" Bu uzun ve ayrıntılı sözlerim tarihe mal olmuş bir devrin öyküsüdür burada ulusum için ve yarınki çocuklarımız için dikkat ve uyanıklık sağlayabilecek kimi noktaları belirtmiş isem kendimi mutlu sayacağım" demiş. Nutuk yeni Türkiye devletinin nasıl kurulduğunu merak eden tüm insanlarımızın okuması gereken bir başucu eseridir.