Şeyhlik müessesesi ile halkı fakir olan Doğu Anadolu'da otorite ağı kuran içerden ve dışardan destek tahrik ve teşvik gören sosyal dokunun içinden bir "Şeyh Sait" çıkarması ve bu Şeyh Sait'in Kemalist Devrime karşı ayaklanması sürpriz sayılmamalıdır. Şeyh Sait ayaklanması ile onu takip eden kalkışmaların önlenebilirliği açısından konuya bakıldığında ve Kemalist hareketin tutumunun tahlilinde şu gerçekle karşılaşılmaktadır.

Atatürk devrimleri halka götürülürken yeni kurulan rejim yeterli kalitede ve miktarda taşıyıcı bulamamıştır. Halkın devrimlere karşı tepkisi günü birlik ve bölgelere göre tespit edilerek toplumun nabzı kontrol edilip gerekli tedbirler alınamamıştır. Bölücü hareketin; Atatürk'ün ölümünden sonra gelişmesi ise Atatürk'le başlatılan dinamik tedbirlerin sürdürülememiş olması ile izah edilebilir.