Endülüs'te XI ve XII. yüzyı­llarda yetişen eşsiz kişiliklerle dünya tarihini derinden etkilemiş Doğu'yla Batı arasında muazzam bir düşünsel köprü kurulmuştur. Henüz Ortaçağını yaşayan Batı kadim Yunan felsefesini Endülüs düşünürleri sayesinde tanımış ilerleyen süreçte de Reform ve Rönesans gibi dinsel düşünsel ve bilimsel atılımlar yapabilmiştir. İslâm düşüncesinin de Yunan felsefesine karşı tutum alışı dünya mirasına Endülüs'ün en önemli katkısıdır.
Dünya düşünce geleneğine katkıları tekrar tekrar incelenmesi gereken Endülüs yetiştirdiği İbn Rüşd İbn Tufeyl ve Yahudi düşünür Musa İbn Meymun'la Uyanmışlar'da konu ediliyor. Jacques Attali Endülüs'ün düşünsel olgunluğunu farklı dinî felsefî düşünsel kimlikler (İbn Rüşd'le Musa İbn Meymun) üzerinden aktarıp onların düşünce hayatını insanî mücadelesini tarihî gerçeklerden yola çıkarak sunuyor. İki uyanmış evrenin ve ölümsüzlüğün sırrını içeren herkesin anlayamayacağı sadece seçilmiş/uyanmış bazı kişilerin kavrayabileceği insanoğlunun yazdığı en önemli ve benzersiz kitabın izini sürerken bir başka uyanmış İbn Tufeyl'le Hayy Bin Yakzan'la yüzleşiyor: Uyanmışlar adı daha çok da bu yüzleşmeden geliyor.
Uyanmışlar'la Jacques Attali okura roman tadında felsefe düşünce ve tarih atlası sunuyor.