18. yüzyılın büyük Fransız düşünürü ve deneme yazarı Jean Jacques
Rousseau "Toplum Sözleşmesi" adlı eseriyle Fransız Devrimi'nin ilham
kaynağı olmuştur.

Rousseau 28 Haziran 1712'de Cenevre'de dünyaya geldi. Boş vakitlerinde dans dersleri vererek cılız gelirine bir iki kuruş daha katan bir saatçinin ikinci oğluydu. Annesi ise doğumdan on beş gün sonra ölen Rousseau on yaşına kadar babasının yanında dadısı ve halasının bakımı altında kaldı. Jean'a okumayı ve zamanının edebiyat eserlerinden yararlanmayı babası öğretti. Ancak 1722 yılında kendisini sürgüne gitmek ya da hapse girmek arasında seçim yapmaya zorlayan bir davaya karıştı. Birincisini seçen baba oğlunu erkek kardeşinin yanına bırakarak Lyons'a kaçtı.



Bernard amcanın Jean Jacques yaşında bir oğlu vardı. İkisini de eğitimleri için Boissy'e bir kasaba papazının yanına gönderdi. Lambercier adındaki papaz otuz yaşl yaşıyordu. Bu kadına görür görmez aşık olan genç
Rousseau'nun bu bilinçsiz ve çocukça tutkusunun bütün hayatı üzerinde güçlü bir etkisi oldu.

Bu dönemden sonra Bernard amcanın yanına dönen Rousseau önce bir noterin yanında çıraklık yaptı daha sonra da bir oymacının yanına girerek burada üç yıl çalıştı. Fakat yumuşak davranışlı ve değişken karakterli bu çocuk oyma atölyesinin aşırı pratik havasına uymamıştı. Çizim yapmayı öğrenmişti ama bu arada diğer çıraklardan çalmayı ve yalan söylemeyi de öğrenmişti. Patronu da sert fakat bir o kadar da dürüst bir adamdı.
Rousseau buradan kendisine ağır işler yüklendiği ve onurunun kırıldığı
gerekçesiyle kaçtı.

Buradan ayrıldıktan sonra Rousseauyarıda kalan din eğitimini tamamlamak için Annecy'de Bayan de Warens adında varlıklı bir kadının
himayesine girdi. Bayan de Warens o sırada yirmi sekiz Rousseau ise on sekiz yaşındaydı. Warens'e ilgi duymaya başlayan Rousseau onda hiç
tatmadığı anne sevgisini aradı. Kadın da Rousseau'nun ateşli kişiliğini zaman zaman aşırı cüretkar zaman zamansa bir çocuk gibi utangaç ve şevkate muhtaç oluşunu çekici buluyordu ve bu nedenle de Rousseau'nun yaptığı onca taşkınlığa rağmen yine de onu uzun süre himayasinde tuttu.

1741 yılında öğretmenlik yapmak için Paris'e gelen Rousseau hayatının dönüm noktasındaydı. Yararsız geçen yıllarından sonra dehası kendini
göstermeye başlamıştı. Paris'te Encyclopedie'nin editör yardımcısı Diderot ve Dupin ailesiyle tanıştı. Dupin'ler aracılığıyla Venedik'teki Fransız elçiliğinde sekreterlik görevine atandı ancak 1745 yılında yeniden Paris'e döndü.



1742 yılında Therese de Vasseur adında bir terzi kadınla evlendi. İtiraflar adlı eserinde bu kadından 'çirkin cahil budala ve hor görülecek bir kadın' diye bahseder. Bu evlilikten masraflarından kurtulmak için yetimhaneye bırakılan beş çocuğu oldu. Buna karşılık Rousseau çocuk yetiştirilmesi ve eğiüşlü denemeler yazmıştır.

Bu dönemde sürekli yazan Rousseau Dijon Akademisi için yazdığı "Sanatın ve Bilimin İlerleyişi Ahlakın Yozlaşmasına mı Yoksa Arınmasına mı Yardım Etmiştir" adlı denemesi büyük başarı elde etti. İkinci başarısı bundan da büyük oldu; bir operet olan "Le Devin du Village" adlı oyunun oynanması üzerine kendisine sürekli bir gelir ve saraya girmesi teklif edildi. Ancak saray çevresinde dönen entrikalar ve insanların açgözlülükleri yüzünden bütün para sıkıntılarının sonu olacak bu geliri ve saray çevresine katılmayı reddetti. Böylece ilk olarak savunduğu ilkelere uygun davranmış oluyordu.

1761 yılında yayınlanan "La Nouvelle Heloise" yoksulların haklarından ve varlıklıların görevlerinden söz eder. Özgür düşünceyi savunduğu için ahlak bozuculukla suçlanan eser yine de halk tarafından birdenbire parlak bir başarı kazandı.