"Bu kitap hüzünlü bir şarkının incelenmesi çabasıyla başladı; bir şarkı kahramanının öyküsü olarak gelişti. Bir insanın yaşamöyküsü ve onun adı etrafında yaratılan şarkı ve efsaneler ile şarkıları efsaneyi ve kişiyi yaratan insanları tarihe yazmak istedik. Aynı zamanda bir şarkının bir ağıdın öyküsünün nasıl yaratıldığını ve hangi folklor geleneklerine dayandığını çözümlemeye çalıştık."

Texas Üniversitesi antropoloji profesörlerinden Americo Paredes'in bu eşsiz incelemesi yaşantısı nerdeyse gelenekleren söylencelerden örülmüş Meksika halkının on bir yıl süren kararlı savaşımı sonucunda "ömür boyu hapis"ten kurtardığı bir halk kahramanının öyküsüdür.

Gregorio Cortez halkının çabalarıyla hapisten çıkar çıkmaz Meksika Devrim ordusuna katılacak ancak kurşunlarla değil hastalığa yenilerek ölecektir. Yarattığı efsane adına söylenen şarkılar yakılan ağıtlar bugün bile yalnız Meksika'da değil dünyanın pek çok ülkesinde söylenegelmektedir.

Değerli antropolog Americo Paredes'in incelemesine konu olan bu öykü 1983 yılında Gregorio Cortez'in Şarkısı adıyla sinemaya aktarılmıştır. Gregorio Cortez Meksika halkının o engin yüreğinde hala yaşamaktadır. O şimdi öykü ve şarkı olmuştur.