1821 Yunan İhtilali İhtilalin 200. yıldönümü sebebiyle Yunanistan'da ve dünyanın çeşitli yerlerinde sıcak ve canlı bir tartışma yaşanıyor. Yunan milliyetçi tarih yazımının ve ulusal anlatısının eleştirilerini de bağrında taşıyan bu tartışmada tarih yazımı konusunda da yeni yaklaşımlar gündemde. Biz de Osmanlı İmparatorluğu bakiyesinin önemli bir parçası olarak Türkiyeli okurlarımızla bu tartışmanın bir öznesi olmak istedik. Yunanlı tarihçi dostumuz Anna Vakali'nin editörlüğündeki dosyanın ilk yazısı Panagiotis Stathis'in imzasını taşıyor.

Stathis 1821'in isyan veya bağımsızlık savaşından ziyade siyasi yapıyı devlet teşkilatını kolektif kimlikleri toplumsal ve siyasi değerleri ve ekonomik ilişkileri içeren bir devrim niteliği taşıdığını iddia ediyor ve bunu ispata girişiyor. Anna Vakali Yunan Tarihyazımında Helenizmin sürekliliği tezlerini ve ona yönelen eleştirilerin güzel bir özetini sunuyor. Yannis Spyropoulos 19. yy. başlarında Girit adasında yaşayan Hristiyanlar arasındaki ihtilafların Osmanlı Devleti ile yerel iktidar sahiplerinin ilişkilerinin bunların toplumsal gerilimlere ve Yunan İhtilali'ne nasıl yansıdığının enfes bir tasvirini yaparak basmakalıp milliyetçi bir okumanın sığlığına işaret ediyor. Berke Torunoğlu ise Yunan ulus-devletinin kurulmasından sonra bu devletle siyasal bir bağ kuran Osmanlı Devleti yurttaşlarının yaşadığı sorunları kimlik bunalımını sadakat tartışmasını yurttaşlık ve kimlik penceresinden yorumluyor.

Rektör ataması ardından yaşanan protestolar ve tartışmalarla ülkenin gündemine yerleşen Boğaziçi Üniversitesi'nin Robert Kolej'den üniversiteye dönüşüm hikayesini duayen hocamız Zafer Toprak kaleminden okuyoruz. Ayrıca; Lübnanlı Arap muhalif Selim Faris'in Civanpir müstear adıyla Londra'da çıkardığı Hürriyet gazetesini II. Abdülhamid yönetiminin bu sesi susturmak için başvurduğu yöntemleri Emine Şahin bizlere aktarıyor. Selim Rumi Civralı ise bizleri Kung-Fu filmlerinden tanıdığımız Şaolin Tapınağı'nın geçmişine götürerek tapınağın gizemlerine ışık tutuyor. İki ay önce kaybettiğimiz Nur Conker Vergin'in yaşamını eserlerini ve fikir yolculuğunu Mehmet Ö. Alkan'ın her zamanki titiz çalışmasıyla öğreniyoruz. Yine geçtiğimiz ay yitirdiğimiz İstanbullu hemşerimiz büyük Bizans tarihçisi Cyril Mango'yu Buket Kitapçı Bayrı Peter Frankopan ve Elif Keser-Kayaalp yazılarıyla anıyoruz.