Gazali İslam dünyasının en sorunlu döneminde yaşamıştır. Yaşadığı dönem bir yandan Yunan felsefesinin entelektüel meydan okuyuşu Batıni hermetik tasavvufun etkileri İslam filozoflarının İslam inancıyla uyuşmayan düşünceleri ve mezhep tartışmalarının ortaya çıktığı; diğer yandan siyasal anlamda kaos ortamının yaşandığı Haçlı Seferleri'nin İslam birliğini tehdit ettiği bir zaman dilimidir. Gazali bu dönemde İslam inancını koruma ve savunmaya dönük müthiş bir entelektüel çaba harcamıştır.