Anadolu Ermenileri günümüz tarih yazıcılığında genellikle siyasi sorunlar açısından ele alınmıştır. Anadolu'nun kadim halklarından biri olan Ermeniler sadece Doğu Anadolu'nun yaşam koşullarına uyum sağlamış ve siyasi bir "sorun"un odağındaki toplum değildir.
Osmanlı coğrafyasında diğer bütün topluluklar gibi Ermeniler de tarımda ticarette köy-kent hayatında çarşıda mahallede düğünde cenazede var oldular. Ekonomik koşulların ağırlaştığı dönemde Anadolu içlerinden batıya özellikle liman kentlerine göç eden bir Ermeni topluluğundan bahsetmek mümkündür. Böylelikle Ermeniler de Anadolu'nun batısında uluslararası ticaretin merkezi metropol kentlerde farklı bir yaşam tarzıyla karşılaştılar. Yaşlı imparatorluğun Batı dünyasına açılan penceresinde farklılıkların içinde bazen kaynaşarak bazen ayrışarak yaşadılar.
Cengiz Ergün'ün kitabı Osmanlı dünyasının en önemli limanlarından biri sayılan İzmir merkezli bir çalışma. Bu eser neredeyse hiç ele alınmayan Batı Anadolu Ermenilerine odaklanarak modernleşme sürecindeki Osmanlı toplumunun bir parçası olan Ermenilerin sosyal ve ekonomik hayata verdikleri katkıyı Batılı gezginlerin gözünden ele alıyor.
¾Doç. Dr. Olcay Pullukçuoğlu Yapucu