Nasrettin Hoca denince ilk akla gelen "fıkralar / latifeleri"dir. Fıkralarında kimi zaman kadı kimi zaman imam kimi zaman sade bir vatandaş kimi zaman da müderris olarak karşımıza çıkar. Anadolu'nun tipik bir bilge kişidir. Güleryüzlü ve şakacıdır. Babacan kişiliği etrafında hanımı oğlu komşuları komşu çocukları esnaf mollalar ve köylüler yer alır. Bütün bu kişiler fıkralarındaki şahıs kadrosunu oluşturular.
Eşeği ise yanından hiç ayrılmaz. Eşeği ile ilgili fıkraları güldürücü yanı en ağır basan fıkralardır. Nasrettin Hoca'nın yokluk ve geçim sıkıntısı içinde olduğunu en iyi yansıtan fıkralar da bunlardır. Türk mizah gücünün ince zekasının efsaneleşmiş kahramanı olan Nasrettin Hoca pratik yaşayış için gerekli niteliklere oldukça değer verir. Bazen saf bazen çok uyanık ama daima hazır cevaptır.
Karamsar değil iyimserdir. Bilgeliği ve ince zekasıyla her güçlüğün altından nasıl kalkılınacağını öğütler. Zorda kalanlara bilgisizlere yol gösterir onları düşündürür aydınlatmaya çalışır.