| İslâm dini varlığa, bilgiye ve ahlâka dair akılcı duyuş ve kavrayışlar sunsa da temelinde vahiy öğretisi; anlaşılmasında ve yaşanmasında peygamberlik kurumunun belirleyici olduğu bir din şeklinde tarih sahnesine çıkmıştır. Bu yüzden dini anlama, yorumlama ve yaşamada nübüvvetin derin ve kapsamlı yerini göz ardı etmemek gerekmektedir. Nübüvveti göz ardı etmek, ondan bağımsız inanç alanını belirlemeye çalışmak İslâm inanç ve esaslarına dair meseleleri felsefî nazariyelerin dil ve düşünce kalıplarına indirgemek demektir. İslâm'ın ve ona bağlı olarak Kelâm ilminin varlık sebebi ile çelişen böyle bir indirgemecilikte Tanrı, âleme müdahale etme yetkisi ve dolayısıyla şahsiyeti alınmış içeriksiz bir kavrama; kutsal kitaplar kurgulanmış mitolojik hikâyelere; vahiy de ilham ve sezgi ile karışık şuuraltı notlarına indirgenmiş olur. Öte yandan varlık anlayışı maddeye, bilgi anlayışı katı hakikatçiliğe indirgenmiş bir din, kaosun dipsiz uçurumlarına karşı müntesiplerine güven vermeyeceği gibi insanın fert ve toplum hayatı için gerekli olan tarihî, nazarî ve 'âmelî tekâmül de gerçekleşme imkânı bulamaz. |