Mekke dönemi mevzû haberlerinde, mezheplerin bazı görüşlerine dayanak bulmak ve İslâm düşmanları (Zındıklar) tarafından, dinin temellerini çürütme çabası hâkimdir. Medine dönemi mevzû haberlerinde ise, siyasî-dinî mezheplerin birbirlerine karşı propaganda ve kendi haklılıklarını ispat etme mücadeleleri söz konusudur.

Bir haberin mevzûluğunun ortaya konulabilmesi için, sened ve metnin birbirinden ayrılmaksızın tenkidinin yapılması gerekmektedir. Metin tenkidinden uzak sened tenkidi yanıltıcı olabileceği gibi, sadece metin tenkidi de "şahsî yorum olma" eleştirisine maruz kalabilecektir.

Hadîs, tarih ve tefsir kitaplarında dağınık şekilde yer alan mevzû haberlerden hareketle bazı sonuçlara ulaşmak için, haberin kimler tarafından niçin, ne zaman ve nerede uydurulduğunun tespit edilmesinin büyük önemi vardır. İmkânlar ölçüsünde bu tespitlerin yapılmasını müteakip, söz konusu haberden satırlar arasına gizlenmiş olan bilgilere ya da ipuçlarına ulaşılabilir.