Melih Cevdet Anday'ın Aylaklar Gizli Emir İsa'nın Güncesi ve Raziye adlı son dört romanı birçok eleştirmenin ve okurun anlamlarına nüfuz edilemiyor anlaşılamıyor diye işaretledikleri romanlar olur. Bu anlaşılamamazlığın sebeplerinin izini sürmek amacıyla yola çıkan Ahmet İlhan'ın bu dört roman üzerinden sürdürdüğü bu çalışmada romanların olay yapısının ardında gizlendiği varsayılan alt metinlerdeki düşünsel ve felsefi izleklere odaklanılmıştır. Yorum ve analiz çalışmasında yazarın olay metinlerinde saklı fikirlerine analitik bir değer katmak İlhan'ın temel amaçlarından biri olmuştur. Anday
romanlarının kompakt yapısında bir gizem olarak işaretlenen felsefi ve düşünsel temaların izini süren İlhan bu temaları felsefenin bilgisiyle birlikte yorumsal alana taşır.

Anday'ın romanlarına içkin düşüncelerini düşünsel/felsefi kavram ve içeriklerle karşılaştırmak onlara analitik değer katmak ve bu yolla romanların anlamını açığa çıkarmak bu çalışmanın ana hedeflerinden biri olmuştur. Bu karşılaştırmalar yoluyla Anday'ın düşüncelerini genişletmek farklı bağlamlarda üzerinde düşünmek mümkün olmuştur.

Aylaklar' la başlayıp Gizli Emir İsa'nın Güncesi ve Raziye romanıyla tamamlanmış olan bu çalışmada romanların olay karakter yapı ve dil analizinin yanında felsefi ve düşün içerikleri olan; hiçlik bunalım anlamsızlık absürt varoluşçu özgürlük apokaliptizm kötülük post-modernizm post-truth şiddet iktidar olma pratikleri tahakküm kurma biçimleri panoptikon omniptikon Homo sacer hukuku gibi temalara odaklanılmıştır.