Osmanlı Devleti çöküş sürecine doğru giderken tarihi konjonktürün en ağır yükü yüklediği Ii. Abdülhamİd'in, akıl almaz bir politikayla dünya tarihinin en başarılı liderleri arasına adını yazdırmasının sırrı neydi?Rusya, Devlete iki cepheden saldırıyor, Balkanlar milliyetçilik akımının etkisiyle kaynıyor; Batılı devletler, Osmanlı Devleti'ni parçalamak, onu güçsüz bırakmak için çalışıyorlardı. Güçlü devletler Anadolu'da kendi kontrollerinde toprak parçaları oluşturmak için "Ermeni Sorunu"nu ortaya çıkarmışlardı. Bu dönemde birçok yerde isyanlar oluyor, padişahın arabasına bomba koyacak cesareti bile gösterebiliyorlardı. Bu hengamede, bütün problemleri sabırla ve kuyumcu titizliği ile tartarak tarihe mal oian bir denge politikası üreten padişah, Batılıların deyimiyle Osmanlı'nın çöküşünü otuz yıl geciktirmişti.