Bir düşünce insanı olduğu kadar fikirlerini özellikle edebiyat sahasında da tatbik etme imkânı bulan Ziya Gökalp bu çerçevede halkiyat olarak tabir ettiği folklor ve halk edebiyatı ürünlerini derleme güncelleme ve yayımlama faaliyetleri içerisinde bulunmuştur. Ziya Gökalp da tıpkı Grimm Kardeşler gibi masalları varsa yazılı kaynaklardan ve sözlü gelenekten derleyip bazı küçük müdahalelerle de olsa yayımlama yolunu tercih etmiştir. Onun bu tür faaliyetlerinde destanlar efsaneler ve masallar özel bir yer tutar. Ziya Gökalp Altın Işık adlı eserinde yapmış olduğu derleme ve uyarlamalarını "masallar" "menkıbeler" ve "tarihî hikâyeler" olmak üzere üç başlık altında yayımlamıştır.
"Bu masalları yalnız senin ve kardeşlerin için yazmıyorum; Türk çocukları için yazıyorum. Ben yalnız senin ve kardeşlerinin babası değilim. Bu dünyadaki bütün Türk çocuklarının babasıyım. Sizleri ne kadar düşünür ve seversem onları da o kadar düşünür ve severim."
Ziya Gökalp
(Kızı Hürriyet Hanım'a yazdığı mektuptan...)