Edebiyyât-ı Cedîde'nin hikâyecilerden biri olarak adını duyurmuş iken edebiyatta millîleşmenin gereğine inanarak büyük bir değişim geçiren Ahmed Hikmet Müftüoğlu Hâristan ve Gülistan ile Çağlayanlar'ın yazarıdır. Bu iki kitap onun sanat anlayışındaki büyük değişimin göstergesidir. Özellikle ikincisi onu Millî Edebiyat Devresi'nin önemli adlarından biri hâline getirir. Şehbenderlik ve benzeri görevlerle Avrupa'yı uzun müddet dolaşan Ahmed Hikmet Osmanlı Devleti'nin dışarıdan nasıl göründüğünü bilen ve onu Avrupa ile tarafsızca karşılaştıran nâdir aydınlarımızdandır.
Ahmed Hikmet Müftüoğlu'nun şiirlerini mektup ve günlüklerini içeren bu kitap hem bir aydının özel dünyasını hem de dönemine ilişkin gözlemlerini izlememizi sağlıyor. Kitaptaki şiirler onun "şairliği" hakkındaki yargıların gözden geçirilmesini hazırlayacak yoğunluktadır. Mektupları eşi Suad Hanım ile onun ölümünden sonra evlendiği Fatma Nerîme Hanım'a yazdıklarından oluşmuş bir toplamdır. Bunların neredeyse tamamı "sevdâ mektubu" olarak belirginleşir. Bununla birlikte mektuplardan hayatının bilinmeyen tarafları öğrenilir; eser yayımladığı dergi ve gazetelerden haberdar olunur. Günlükleri ise yurtdışı gezilerindeki izlenimlerini yansıtır.
Ahmed Hikmet Müftüoğlu'nun şiirleri mektupları ve günlükleri M. Kayahan Özgül'ün titiz çalışmasıyla Millî Kütüphane'deki bir "kutu"dan günışığına çıkarılıyor. Zengin bir hayat ve onun izdüşümünü görmek için ince bir davet...