Bu kitap, 1919'da Bekir Ağa Bölüğü'nde hapsedilen Ziya Gökalp'i ziyaret ettikten sonra "Dalgın, mahzun bakışlarının derinliklerindeki ümit ışığını, bir gece kandili gibi bana emanet etti." diyerek, Türkiye'nin ilerleme ve gelişmesinin, son dönemde benimsenen Durkheim'ın yanlış fikirlerinin zihinlerden silinmesiyle mümkün olacağını ileri süren bir Türk aydını hakkındadır. Türkiye'ninyükselmesi ideali için modern tekniği üretecek bir eğitim sistemi tasarlayan bir aydınımızın mücadelesi ortaya konmaya çalışıldı. Batı'nın bilimine saygılı, tecrübî akla, ekonomi ve psikoloji bilimine önem veren, eski eğitim sistemini eleştirdikten sonra yeni bir eğitim sistemi öneren, bu coğrafya insanının varlığı ve dünya görüşünün savunusunu yapan Haşim Nahit Erbil'in düşünce dünyasının kapısını öğretmen ve öğretmen adayları için aralamak istedik. Daha 1940'lı yıllarda ülkemizdeki lise tahsilini "gençleri maddi hayatın zaruretlerini görmekten ve onları çalışmaktan ziyade hayal oyunlarına teşvik etmektedir." diye eleştiren Haşim Nahit'in bu görüşü, liselerde radikal bir reform yapılması ihtiyacının habercisi niteliğindedir.