Kurulduğu yıllarda ve devamında Türklerle Rumların iç içe yaşadığı Ayvalık 18. yüzyılın sonlarından itibaren Avrupalı büyük güçlerin Yunanistan üzerinden Osmanlı Devleti'ne karşı yürüttüğü emperyalist oyunların her aşamasına tanıklık etmiştir. Ne yazık ki Ayvalık'ın Rum sakinleri Mora isyanının hazırlanmasından itibaren bağlılıklarını/tercihlerini Osmanlı Devleti yerine Yunanistan'dan yana kullanmışlardır. Yunanistan'ın bağımsızlığını kazanmasından itibaren Balkan Savaşları Birinci Dünya Savaşı ve Millî Mücadele sırasında Ayvalık'ta yaşanan olaylar İtilaf Devletlerinin Ayvalık'ı Türkiye'den koparma girişimleri ve buna karşı gösterilen direnç büyük zafer... Tüm bu gelişmeler belgelere dayalı olarak bu kitapta anlatılmaktadır.