Dolaptan Temaşa 19. yüzyıl Osmanlı gündelik hayatının erkekler arası meyhane eğlenceleri helva sohbetleri ile birbirlerine ve birbirleriyle oynadıkları oyunlardan bahisle başlar temelde Osmanlı toplumundaki yeniçeri ve paşalı örneğinde temsil edilen iki askerini konu edinir.
Bu iki erkekten yeniçerinin bilgisizliği ve hoyratlığına karşılık paşalı bilgili tecrübeli ve üstelik nazik bir askerdir. Kaba güç ile nezaketin intikam söz konusu olduğunda birleştikleri nokta bir kadının varlığının ortadan kaldırılması olur. Biri âşığı diğeri kocası iki erkeği aynı anda idare etmeye çalışan bu kadının iki erkekle yaşadıklarının dolaba sakladığı üçüncü bir erkek tarafından izlenmesi Dolaptan Temaşa'yı kurgu açısından ilgi çekici kılmaktadır. Her şeyi dolaptan izleyen Behram Ağa yerli bir Osmanlı trajedesini tiyatro sahnesinde değil dolap deliğinden izlerken kendi durumunu ve olayların sonunda erkek dayanışmasının mertliğin ne olduğunu da sorunsallaştırır.

Eseri 1889 yılında yapılan ilk baskısı esas alınarak Arap harflerinden Latin harflerine aktarılmış özgün ve günümüz Türkçesine çevrilmiş haliyle birlikte okurlarımıza sunuyoruz.